Free jazz is de jazzstijl waarin de vertrouwde structuur van een ‘song’, bestaande uit akkoorden, melodieën en vaste ritmische patronen en tempo, grotendeels ontbreken en waarin energievaak de plaats inneemt van schoonheid. Spontaniteit staat daarbij hoog in het vaandel. Free jazz ontstond als min of meer officiële stroming in 1960, het jaar waarin altsaxofonist Ornette Coleman een album getiteld Free Jazz uitbracht. Hij speelde akkoordloze stukken, waarin melodie en ritme het voor het zeggen hadden. In de jaren zestig was de term avantgarde een synoniem voor free jazz en in de decennia die volgden gaven de meeste musici zelfs de voorkeur aan dit eerste label omdat zij het woord ‘free’ misleidend vonden: hun muziek was namelijk vaak (toch) zeer georganiseerd.
Een combinatie van West-Afrikaanse met Afro-Amerikaanse muziek, ontstaan in Nigeria in de jaren zestig van de vorige eeuw. Grondlegger van het genre was de Nigeriaanse saxofonist, toetsenist en bandleider Fela Kuti (1938-1997). Hij vermengde traditionele Nigeriaanse percussie met Amerikaanse funk en jazz - James Brown was een grote inspiratiebron - en doopte dit mengsel afrobeat. Belangrijk was ook de rol van zijn drummer Tony Allen, zonder wie volgens Kuti 'de afrobeat nooit had bestaan'. De teksten van Kuti waren sterk politiek getint, waardoor hij regelmatig in de problemen kwam met het Nigeriaanse regime. Afrobeat kende zijn hoogtijdagen in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. Vooral in Nigeria, maar ook in andere West-Afrikaanse landen zoals Ghana en Kameroen. Na het overlijden van Fela Kuti namen zijn zoon Femi Kuti, en zijn drummer Tony Allen de fakkel over. In de Verenigde Staten zorgde de in 1998 gevormde band Antibalas voor hernieuwde interesse in de afrobeat.
