Oh Happy Day – The Edwin Hawkins Singers
Deze bekende 18de eeuwse hymne wordt in kerken vooral gezongen tijdens dooprituelen ('he washed my sins away'). De hitversie uit 1969 laat de krachtige oerformule van de gospel als kerkmuziek horen: een voorzanger krijgt bijval van het koor en de kerkgangers. Door het herhalen van de eenvoudige tekst bouwt de jubelstemming zich op tot een gemeenschappelijke extase.
Amazing Grace – Aretha Franklin
Het is wrang dat de dichter van deze Britse hymne uit de 18de eeuw een voormalige slavenhandelaar was. John Newton zag echter het licht tijdens een storm op zee en koos daarna voor de theologie. De uitvoering van gospelzangeres Mahalia Jackson is de bekendste. Soulzangeres Aretha Franklin drijft de religieuze vervoering nog hoger op en trekt het publiek daarin moeiteloos mee.
Oh Mary Don't You Weep – Swan Silvertone Singers
Deze negrospiritual stamt van voor de Amerikaanse Burgeroorlog en kent zijn oorsprong in de slavengemeenschap. De toegezongen Mary is de bijbelfiguur Maria van Bethanië wiens zoon Lazarus door Jezus uit de dood wordt herrezen. De versie van de Swan Silvertone Singers werd als muzikaal monument opgenomen in het Amerikaanse National Recording Registry.
He's Got The Whole World In His Hands – Odetta
Dit lied wordt voor het eerst gepubliceerd in het Amerikaanse hymneboek Spirituals Triumphant, Old And New in 1927 en vindt daarna vooral zijn weg naar de internationale folkmuziek. Ook de Amerikaanse blues- en folkzangeres Odetta brengt de uitbundige boodschap op ingetogen en folky wijze.
Go Down Moses – Nat King Cole
Het is niet moeilijk de parabel te zien tussen deze traditionele negrospiritual over het in Egypte gevangen Israëlische volk (zoals beschreven in het bijbelboek Exodus) en het lot van de naar Amerika verscheepte Afrikaanse slaven. De versie van Nat King Cole heeft de zoetgevooisde kenmerken van showmuziek uit de jaren 50, maar daarmee klinkt zijn voordracht niet minder gemeend.
Motherless Child – The Blind Boys Of Alabama
Ook Motherless Child verwoordt de pijn en het verlangen naar verlossing en een bestemming van de zwarte slaaf in de zuidelijke Verenigde Staten van de 19de eeuw. De ontheemding van deze spiritual is tijdloos en kent vele vertolkingen. The Blind Boys Of Alabama voelen in hun versie die pijn feilloos aan.
When The Saints Go Marching In – Dr. John / Mavis Staples
De oorsprong van deze gospelsong over de oordeelsdag is onbekend. Nadat Louis Armstrong het in de jaren 30 oppikt, groeit het uit tot een standard in de traditionele jazz. Dr. John voegt er treurblues uit New Orleans aan toe en krijgt bijstand van Mavis Staples, telg uit de gospelfamilie The Staple Singers.
People Get Ready – Curtis Mayfield
Als leider van de soulgospelgroep The Impressions schrijft Curtis Mayfield een aantal gospelnummers die moeiteloos hun weg vinden naar moderne gospelkoren en -artiesten. Zoals People Get Ready uit 1965 dat hij zelf zes jaar later tergend mooi en intens opnieuw uitvoert op zijn livealbum Curtis / Live!.
Superstar – Andrew Lloyd Webber
De rockmusical Jesus Christ Superstar (1970) en de gelijknamige film (1973) doen veel voor het christendom en introduceren Jezus als een jonge rebel met idealen die behoren tot de tijdsgeest. Muzikaal leent componist Andrew Lloyd Webber elementen uit gospelmuziek, zoals in het bombastische leidmotief.
To My Father's House – The Les Humphries Singers
Het jubelende en extatische van gemeenschappelijk zingen klinkt door bij het Duitse hippiekoor The Les Humphries Singers. Dit gemengde en uit veel nationaliteiten en huidskleuren bestaande gezelschap werd niet door geloof bijeengebracht, maar had wel gospelnummers op het repertoire staan, zoals hun grote Europese hit To My Father's House.
I Shall Be Released - The Brothers & Sisters Of Los Angeles
Bob Dylan werd door zijn volgelingen altijd gezien als protestzanger en een tegenhanger van geloof en kerken. Maar zelfs zijn vroegste songteksten zitten vol bijbelse beeldspraak, waarbij de eenvoudige kracht van zijn composities de rest doet. Onder andere Dylans I Shall Be Released groeide uit tot een standard onder gospelkoren en -artiesten.
Slow Train – Bob Dylan
Zo vreemd is het dus niet als Dylan zich eind jaren 70 bekeert tot het christendom en evangelische albums begint uit te brengen. Op zijn eerste gospelplaat Slow Train Coming (1979) toont hij zich ook meteen in grote muzikale vorm, hoewel de progressieve goegemeente er schande van blijft spreken.
Psalm – Roxy Music
Frontman Bryan Ferry van de Britse glam- en artrockband Roxy Music wordt eerder geassocieerd met decadentie en dandyisme dan het christendom. Toch staat op het derde album Stranded (1973) van Roxy Music het verrassend stichtelijke nummer Psalm, met koor en invloeden uit traditionele gospel.
I Still Haven't Found What I'm Looking For – The Persuasions
Zanger Bono Vox heeft zijn geloof nooit onder stoelen of banken gestoken. Hij belijdt dit in menige song van de Ierse rockgroep U2, met devote beeldspraak en grootse vocale uithalen. I Still Haven't Found What I'm Looking For is zo'n nummer en groeide dan ook uit tot een dankbare eigentijdse gospelstandard.
Blessed And Highly Favored (remix Snoop Dogg) – The Clark Sisters Gods wegen zijn ondoorgrondelijk: De voormalige gangmember, crimineel, gangsterrapper en notoire wietroker Snoop Dogg sloot zich eerder aan bij de Nation Of Islam om zich vervolgens te bekeren tot het Rastageloof. Op het dubbelalbum Snoop Dogg Presents Bible Of Love (2018) toont hij zich nu een overtuigde christen. Het bevat zowel eigen nummers als remixen van gospelartiesten als The Clark Sisters.
Genade Genoeg – Broeder Dieleman
Voor de Zeeuwse singer-songwriter Tonnie Dieleman is geloof niet één grote blijdschap. Zijn folkliedjes zitten juist vol twijfel en worstelingen met zijn streng-gereformeerde opvoeding. De ruimhartige constatering dat er genade genoeg voor iedereen bestaat zet zijn geloof weer steviger in het zadel. Ieder Nederlands gospelkoor zou er zijn voordeel mee kunnen doen en het is een mooie slotboodschap van deze playlist.
Samenstelling: Mark Ritsema
Graphic design: Judith de Rond, voto van Dave Brinkman via Nationaal Archief
