Het is de hoogste tijd om iets meer te weten te komen over dit genre, dat tot één van de belangrijkste markten in de mondiale muziekindustrie behoort.
Moon Watching - Shin Jung Hyun
Korea wordt in 1945 opgedeeld in Noord- en Zuid-Korea. In het Zuiden bevinden zich na de Koreaanse Oorlog (1950-1953) vele Amerikaanse militaire bases, wat de opkomst van westerse cultuur in het land tot gevolg heeft. Voor de straatarme Koreaanse muzikanten is het vermaken van Amerikaanse soldaten een van de best betaalde klussen op dat moment. Populaire genres als rock-‘n roll, pop en jazz worden mede daardoor snel geaccepteerd. Gitarist en zanger Shin Jung Hyun was een van de artiesten die zo aan zijn eerste optredens kwam. Hij blonk uit in een Amerikaans klinkend psychedelich rock- en soulgeluid. Zijn bijnaam luidde ‘The Godfather of Korean Rock’.
Mountain - Kim Doo Soo
In de jaren 60 en 70 waren de hippiecultuur, folk en protestliederen populair onder de Koreaanse jongeren. Er werd massaal gedemonstreerd tegen de Vietnamoorlog en voor deze politiek bewuste generatie sprak de muziek van artiesten als Bob Dylan en Leonard Cohen tot de verbeelding. De toenmalige regering kon het allemaal minder waarderen: president Park Chung Hee verbood Amerikaanse popmuziek. Muzikaal beïnvloed door deze periode is singer-songwriter Kim Doo Soo.
Mountain - Seo Taiji & Boys
Hoewel in brede zin alle Koreaanse popmuziek onder de term K-pop valt, wordt er meestal de moderne en commerciële variant mee bedoeld, die vanaf de jaren 90 door machtige entertainmentbedrijven wordt geproduceerd. De eerste groep die de weg vrij maakte voor de huidige generatie popidolen was Seo Taiji & Boys, die in 1992 een hit scoorden met I Know. De combinatie van elementen uit hiphop, R&B en dance, uitgevoerd door dansende jongens, trok grote aantallen jonge fans aan. Dat bleef niet onopgemerkt door platenmaatschappijen, die vanaf toen vol gingen inzetten op het creëren van boybands, girlgroups en andere tieneridolen.
I Am The Best - 2NE1
Vanaf eind jaren 90 werden talentvolle jongeren door grote productiebedrijven gescout en klaargestoomd om in alle aspecten te voldoen aan de vereisten van een popidool. De procedure is vaak hetzelfde: de talentvolle tieners krijgen een contract dat vaak voor langer dan 10 jaar geldt, worden voor onbepaalde tijd in een volstrekt gecontroleerde omgeving geschoold in zang, dans en talen (Engels, maar ook vaak Japans) en fysiek gevormd naar het ideaalbeeld van een Koreaans popidool. Het bijna kinderlijke uiterlijk van zowel de jongens als meisjes, vereist een slank postuur, gave huid en een bijna synthetisch aandoende schoonheid. Inhumaan strenge diëten en zelfs plastische chirurgie worden niet geschuwd om dat ideaal te bereiken. Een van de groepen die op die manier werd getraind was de meisjesgroep 2NE1, die in 2008 debuteerde.
Do The Motion - BoA
In K-pop komen naast verschillende muzikale elementen ook meerdere talen samen. Sinds de Koreaanse economische recessie in 1997 is de ban op Engelstalige muziek opgeheven, waar de artiesten handig gebruik van maken, om een groter publiek aan te spreken. Zo bracht BoA, bijgenaamd ‘Queen of K-pop’, albums uit in het Koreaans, Japans, Mandarijn en Engels. Do The Motion, een catchy dancepopnummer, is gezongen in het Japans, met hier en daar een Engels zinnetje.
I Can’t Stop Me - Twice
De via een tv-programma gevormde meisjesgroep Twice valt in de categorie ‘schattig’. Vaak kiezen productiebedrijven voor de door hen gecreëerde groepen een bepaald imago dat vooral in de kleding terug te zien is: urban, sexy, zwart en wit. In dit geval valt het schattige imago ook samen met de muziek, die vrijwel altijd een vrolijke ondertoon heeft.
Shinin’ - Jonghyun
Het tot in de puntjes sturen van de levens van jonge artiesten heeft ook een keerzijde. Het aantal zelfmoorden onder K-popsterren is bijzonder hoog. Op internet zijn er vele lijstjes te vinden van artiesten die nog op jonge leeftijd een zelfgekozen dood zijn gestorven. Online pesterijen van ‘fans’ die zich op gemene wijze tegen een artiest keren zijn daar vaak de oorzaak van. Maar ook mentale problemen als eetstoornissen en depressies, die jarenlang verstopt blijven om een imago intact te houden, hebben voor K-popsterren soms noodlottige gevolgen. Ook zanger Jonghyun, ooit lid van de boyband SHINee, wist door alle druk geen uitweg uit zijn depressie te vinden.
Gangnam Style - PSY
Het is 2012 als de Koreaanse rapper, zanger en komiek PSY het nummer Gangnam Style uitbrengt. Hij neemt daarin de levensstijl van de inwoners van de rijke Seoelse wijk Gangnam op de hak. In de videoclip is een hypergestileerde choreografie met een flinke dosis humor te zien. Ondanks het feit dat PSY in het Koreaans zingt en rapt, wordt het nummer over de hele wereld een hit. Dat is zeker te danken aan het platform YouTube: het is de eerste video ooit die meer dan een miljard keer bekeken wordt. Ook andere K-popartiesten hebben veel van hun succes aan YouTube te danken. Niet vreemd voor een genre dat evenveel, zo niet meer, op het visuele als het muzikale gericht is.
Kiss And Make Up - Dua Lipa & Blackpink
Anno 2022 is Blackpink mogelijk de grootste actieve meisjesgroep op aarde. Het viertal werd in 2016 geformeerd door het bedrijf YG Entertainment (dat overigens werd opgericht door Yang Hyun-suk, zelf ooit lid van Seo Taiji & Boys) en heeft inmiddels al een aantal wereldtournees achter de rug. Ook Westerse popidolen wilden met het kwartet samenwerken: met Lady Gaga brachten ze het nummer Sour Candy uit en ze waren op het debuutalbum van de de Britse popster Dua Lipa te horen met Kiss And Make Up.
Rookie - Red Velvet
Waar Blackpink de kleuren zwart en roze combineren in hun bandnaam, symbolisch voor het donkere en tegelijkertijd schattige karakter dat de groep meent te hebben, doet de groep Red Velvet hetzelfde. Bij hen staat het ‘rode’ gedeelte van hun naam voor de pop, funk en elektronica in hun muziek, terwijl de ‘fluwelen’ kant R&B en hiphop vertegenwoordigt. Het nummer Rookie doet bovendien denken aan de Spice Girls, een van de groepen uit de hoogtijdagen van de westerse boybands en meisjesgroepen.
Hot - Seventeen
De 13-koppige jongensgroep Seventeen werd in 2015 opgericht. Hoewel de groep het product is van een van de grote entertainmentbedrijven, zijn de heren actief betrokken bij het schrijven van de muziek en het maken van de choreografieën. Maar met alleen goede liedjes en dansjes komt een hedendaagse K-popband er niet. De platenlabels brengen zelfs van singles en ep’s zeer uitgebreide uitgaves uit, die vrijwel allemaal verzamelbare kaartjes bevatten. Het moedigt de fans aan de collectie compleet te houden, maar reduceert de groep zelf nog wat meer tot een product.
Dynamite - BTS
Dat K-popgroepen bestaan voor en door hun fans weet ook het 7-koppige BTS. Qua streams en verkoopcijfers steekt de groep met kop en schouders boven andere acts uit. Een onderzoek wees uit dat een fanatieke BTS-fan gemiddeld 1422 dollar uitgeeft aan de groep. Onderling vormen deze fans ook weer een hechte (online) gemeenschap, die ook wel het ARMY wordt genoemd. Dat gemeenschapsgevoel brengt ook mooie dingen voort. Tijdens de Black Lives Matter-protesten in 2020 zamelden de fans in korte tijd meer dan een miljoen dollar in. Toen het management van BTS daar achter kwam, verhoogden ze dat bedrag nog eens. Het is één van de vele voorbeelden van het fanatieke ‘fandom’ dat K-popfans belijden. En ondertussen maakt BTS onweerstaanbaar pakkende liedjes, zoals Dynamite.
Samenstelling en tekst - Jur Vermijs
Vormgeving en illustratie/collage - Judith de Rond
Collage van materiaal collectie Muziekweb
