Het Land van Maas en Waal - Boudewijn de Groot
Het land van Maas en Waal, heuvels en bos, een harmonieorkest… een typisch Nederlands landschap? Het bekende lied van singer-songwriter Boudewijn de Groot op tekst van Lennaert Nijgh is een theatraal, kleurrijk en surrealistisch lied. Fantasierijk als een schilderij van Jeroen Bosch. Dit in 1967 verschenen nummer is De Groots grootste hit.
Zoek jezelf - Van Kooten & De Bie
Hét beroemde cabaretduo Van Kooten & De Bie kan eigenlijk niet ontbreken in een playlist met Nederlandstalige theaterliedjes. Het cabaretduo is vooral bekend geworden via hun talrijke televisieprogramma’s. Legendarisch zijn de typetjes die ze speelden en hun creatieve taalvondsten. Het lied Zoek jezelf bracht het duo uit onder de naam Simplisties Verbond. Het was een vertaling van Lay It Down van Gene Thomas. De boodschap is: doe niet alleen maar wat anderen zeggen, maar ga op zoek naar jezelf.
Pastorale - Ramses Shaffy & Liesbeth List
Pastorale is een duet met de bekende chansonniers en boezemvrienden Ramses Shaffy en Liesbeth List. De tekst is van Lennaert Nijgh en de muziek van Boudewijn de Groot. Geïnspireerd door de psychedelische muziek schreef Nijgh dit lied als een parodie op Mozarts mystieke opera De Toverfluit en met een knipoog naar de dames die verliefd werden op de charismatische zanger Shaffy. Het werd een grote hit in Nederland en België.
Als de liefde niet bestond - Toon Hermans
Cabaretier, zanger, kunstschilder en dichter Toon Hermans schreef het ontroerende lied Als De Liefde Niet Bestond in het jaar 2000, vlak voor zijn dood. De warmbloedige en romantische Limburger schreef veel repertoire voor zijn grote liefde Rietje die in 1990 aan kanker overleed. Hermans behoorde met Wim Sonneveld en Wim Kan tot De Grote Drie van het naoorlogse Nederlandse cabaret. Hij had enorm succes met zijn ‘one man shows’ die ook op televisie uitgezonden werden.
Het dorp - Wim Sonneveld
Cabaretier, zanger en musicalacteur Wim Sonneveld is de tweede van De Grote Drie. Het nostalgische lied Het Dorp groeide uit tot een van de populairste Nederlandse liedjes. De tekst is geschreven door zijn partner, schrijver en kunstschilder Friso Wiegersma op de melodie van La Montagne van Jean Ferrat. Het inspireerde veel andere artiesten tot covers in eigen dialect, taal, variaties en parodieën.
Geef mij maar nasi goreng - Wieteke van Dort
De in voormalig Nederlands-Indië geboren Wieteke van Dort geeft als het personage Tante Lien af op het koude Nederlandse klimaat en de smakeloze Hollandse pot. De nostalgie en het heimwee naar Nederlands-Indië was groot voor de noodgedwongen naar Nederland gerepatrieerde Indische Nederlanders. Vanaf 14-jarige leeftijd woonde Van Dort in Nederland en ontpopte zij zich tot een bekende actrice, cabaretière en zangeres. Ze speelde in veel kinderprogramma’s. In De Late Late Lien Show, een humoristisch televisieprogramma uitgezonden van 1979 tot 1981, speelde ze Tante Lien.
De minutenwals - Jasperina de Jong
Naast een mannelijke Grote Drie is er ook een groot drietal aan cabaretières aan te wijzen: Conny Stuart, Jasperina de Jong en Adèle Bloemendaal. We beginnen bij de Nederlandse musicalactrice, cabaretière en zangeres Jasperina de Jong. In het grappige De Minutenwals hoor je hoe goed ze kan zingen! Ze speelde onder andere bij de studentikoze cabaretgroep Lurelei, in diverse musicals en eigen theatershows. Na Guus Vleugel werd Ivo de Wijs haar vaste tekstschrijver.
We zijn toch op de wereld om mekaar te helpen nietwaar - Adèle Bloemendaal, Leen Jongewaard, Piet Römer
De tweede vrouw van De Grote Drie is actrice, cabaretière en zangeres Adèle Bloemendaal. De ras comédienne speelde bij verschillende cabaretgezelschappen en toneelgroepen. Ze acteerde in veel televisieseries en had succesvolle one woman shows. Samen met Piet Römer en Leen Jongewaard trad ze op de Nederlandse komische televisieserie ‘t Schaep Met De 5 Pooten, met teksten van Eli Asser en muziek van Harry Bannink. De serie won in 1970 de Gouden Televizier-Ring en vanaf 2006 volgden er een remake en vervolgseries.
Ik zou je het liefste in een doosje willen doen - Donald Jones
Bloemendaal was enkele jaren getrouwd met de Afro-Amerikaanse artiest Donald Jones. Jones kwam in 1954 vanuit Amerika naar Nederland en werd de eerste zwarte ster in de Nederlandse showbizz. De danser, acteur en zanger trad op in veel televisie- en cabaretproducties. Hij behaalde een grote hit met Ik Zou Je Het Liefste In Een Doosje Willen Doen. Het liedje op tekst van Annie M.G. Schmidt en muziek van Cor Lemaire kwam uit de televisieserie Pension Hommeles.
Dodenrit - Drs. P.
Heinz Hermann Polzer met als artiestennaam Drs. P. was een bijzondere gast. De eigenzinnige zanger, pianist, dichter en tekstschrijver was een meester in het op vindingrijke en humoristische wijze verwoorden van alledaagse zaken in goed doordachte pleziergedichten. Het nummer De Dodenrit, ook wel Troika of Trojka genoemd, is een van zijn bekendste nummers. Een grappig maar macaber lied over een Russisch gezin in een reiskoets, waarin de leden een voor een opgeofferd worden aan hongerige wolven.
Vluchten kan niet meer - Frans Halsema & Jenny Arean
En Nu Naar Bed is een Nederlandse musical uit 1971, geschreven door Annie M.G. Schmidt en met muziek van Harry Bannink. Bekende artiesten hadden rollen, waaronder Mary Dresselhuys, Conny Stuart, Frans Halsema en Jenny Arean. De laatste twee zingen het nummer Vluchten Kan Niet Meer, dat een klassieker werd.
Anne - Herman van Veen
De veelzijdige podiumkunstenaar en creatieve duizendpoot Herman van Veen had in 1984 een radiohit met het lied Hilversum 3, een cover van Lang Scho Nimma G’sehn van Haindling, de Duitse band van Hans-Jürgen Buchner. Op een andere melodie van Buchner schreef Van Veen het lied Anne, een vertederend liedje over de geboorte en het opgroeien van zijn dochter. Hij beschrijft prachtig zijn verwondering over dit kostbare mensenleven. 'Anne de wereld is niet mooi, maar jij kan haar een beetje mooier kleuren'.
Zuid-Afrika - Karin Bloemen
De Nederlandse cabaretière, zangeres en actrice Karin Bloemen presenteert zichzelf met opvallende theaterkostuums als een diva. Het lied Zuid-Afrika (Apartheid es ien skone zaak) is geschreven door Jeroen van Merwijk in een verzonnen Zuid-Afrikaanse taal. In de swingende versie van Bloemen werd het een bekend protestlied. We kunnen wel denken dat Nederland een prachtig land is, maar we zouden de apartheid in ons eigen land eerlijk onder ogen moeten zien.
Duet - Brigitte Kaandorp & Herman Finkers
Duet is een duet tussen de Twentse cabaretier Herman Finkers en cabaretière Brigitte Kaandorp. Het nummer is een droogkomische parodie op de song Together We’re Strong van Patrick Duffy en Mireille Mathieu. Het lied begint met hoe goed ze bij elkaar passen en hoe sterk ze samen staan. Langzaamaan ontstaan er echter irritaties en spat de roze droom uit elkaar. De single haalde in 1990 de Nederlandse top 40.
Nooit meer Utopia - Jörgen Raymann
De in Suriname opgegroeide en sinds 2001 in Nederland wonende stand up comedian/cabaretier Jörgen Raymann is bekend van diverse theaterprogramma's en als presentator van de populaire televisieprogramma's The Comedy Factory en Raymann Is Laat. Als geen ander durft hij op een spitsvondige manier zowel allochtonen als autochtonen op de hak te nemen. In het theaterprogramma In Holland Staat Mijn Huis vroeg hij zich bijvoorbeeld af in hoeverre allochtonen zich moeten aanpassen aan de Nederlandse maatschappij met haar assertiviteit, onverdraagzaamheid, materialisme en visieloosheid.
Mag ik dan bij jou - Claudia de Breij
De Utrechtse cabaretière Claudia de Breij zong het lied Mag Ik Dan Bij Jou voor de theatervoorstelling Hete Vrede. De tekst is van haarzelf, de muziek van Rogier Wagenaar en Sander Geboers. Het lied gaat over iemand die op zoek is naar geborgenheid, naar iemand om te vertrouwen in tijden van oorlog, onrust en onzekerheid. Inmiddels is het lied uitgegroeid tot een troostend lied dat veel gezongen of gedraaid wordt bij bijzondere gelegenheden.
Red mij niet - Maarten van Roozendaal
'Red mij niet', met andere woorden 'Laat mij' was de levenshouding van de in 2013 overleden zanger, liedschrijver en cabaretier Maarten van Roozendaal. Voor hem betekende dit de ultieme vrijheid om te doen en laten wat je wilt, als autonoom wezen, zonder dat een ander zich daarmee gaat bemoeien of daar een oordeel over heeft. Hij nodigt ons uit om zonder reden en zonder doel gekke, ongekende ervaringen aan te durven gaan. Voor dit lied ontving hij in 2000 de Annie M.G. Schmidt-prijs.
Ik heb een man gekend - Yentl & De Boer
In het jaar 2014 kreeg het humoristische lied Ik Heb Een Man Gekend de Annie M.G. Schmidt-prijs voor beste liedtekst. Yentl & De Boer is een Nederlands muzikaal cabaretduo bestaande uit Yentl Schieman en Christine de Boer. Het veelbelovende duo is al regelmatig in de prijzen gevallen. De vrouwen bezitten het talent om kleine dagelijkse beslommeringen te verwerken in meerstemmig gezongen, grappige liedjes.
Alles komt goed - Najib Amhali
We eindigen deze playlist niet met een kleinkunstliedje, maar met een stevige, aanstekelijke uitsmijter. De Marokkaans-Nederlandse cabaretier en acteur Najib Amhali is ook een uitstekende beatboxer en rapper. In zijn theatershows durft Amhali op een openhartige en grappige manier persoonlijke en maatschappelijke thema’s te benoemen. Van zijn eerste popalbum komt dit Arabisch gekruide lied Alles komt goed. Je hoort zijn visie over de integratie in Nederland. Er zijn nog veel vooroordelen te overwinnen. Toch eindigt Amhali optimistisch met de krachtige boodschap: 'Alles komt goed!'
Samenstelling en tekst: Sandra van de Putte
Vormgeving: Judith de Rond
Illustraties: van de albumhoezen HAX0183, HAD0394 en HAX3460
