FREEK DE JONGE

Freek de Jonge

Cabaretier die als geen ander gezicht heeft gegeven aan het hedendaagse cabaret. Zowel tijdens zijn periode in Neerlands Hoop als solo. Hij is eveneens als popzanger actief. Met 'Leven na de dood' scoort hij in 1997 een nummer 1-hit.
Volledige biografie...

Instrumenten

cabaretier, tekstschrijver, zang

Overige muzikanten

Robert Jan Stips   toetsinstrumenten
Cok van Vuuren   gitaar

Genoemd in de biografie van

1945   Eli Asser
1965   Bram Vermeulen
1979   Neerlands Hoop
1980   Gert-Jan Blom
1980   Robert Jan Stips
1980   Vincent van Warmerdam
1983   Joop Visser
1983   Koot en Bie
1984   Elly & Rikkert
1985   Saskia Laroo
1994   Nits
1996   Hans Teeuwen
1996   Liesbeth List
1997   Wim T. Schippers
1999   Ben Cramer
2000   Metropole Orkest
2000   Thé Lau
2002   Boudewijn de Groot
2005   Brainpower
2005   Geert Chatrou
2006   Herman Finkers
2006   Metropole Orkest
2007   Ernö Olah
2007   Leon Klaasse
2009   Bart Chabot
2009   Liesbeth List
2010   Bots
2011   Frans Hagenaars
2013   Eric Vloeimans
2013   Martin Fondse
2013   Maurits Fondse
2013   Reyer Zwart
2014   Tim Knol
Meer resultaten... Minder resultaten

Biografie Freek de Jonge

Cabaretier die als geen ander gezicht heeft gegeven aan het hedendaagse cabaret. Zowel tijdens zijn periode in Neerlands Hoop als solo. Hij is eveneens als popzanger actief. Met 'Leven na de dood' scoort hij in 1997 een nummer 1-hit.

In bezetting van

De Paradijsvogels   zang
Frits (1)   zang
Neerlands Hoop   tekstschrijver, zang
Slight Ache   zang

1965

Frederik Jan Georg de Jonge (Westernie. 30 augustus 1944), de zoon van een Nederlands Hervormd predikant, heeft van jongsafaan de ambitie op het podium te staan. Hij groeit op in achtereenvolgens Workum, Zaandam en het Zeeuwse Goes. Als twaalfjarige jongen staat hij in Zaandam voor het eerst op het podium. Na het afronden van de middelbare school gaat hij Nederlands studeren aan de Universiteit van Amsterdam. Op een lustrum van het studentencorps stelt wederzijdse vriend Jop Pannekoek, die later de regisseur van zijn shows zal worden, De Jonge voor aan Bram Vermeulen.

Bram Vermeulen

1968

De Jonge en Vermeulen richten Neerlands Hoop op. Ze brengen een explosieve combinatie van snoeiharde teksten (De Jonge) en rock'n'roll (Vermeulen). Aanvankelijk stuiten ze veel mensen, met name in de gevestigde cabaretwereld, tegen de borst. In de vroege jaren zeventig weten ze zich echter een eigen plek te veroveren, met een voornamelijk jong publiek. Baanbrekend is het programma Neerlands Hoop Express waarin het duo met een volledige rockgroep op de planken staat. De combinatie blijkt van grote invloed op veel latere Nederlandstalige rockbands (Het Goede Doel, De Dijk, The Scene).

De Dijk Het Goede Doel Neerlands Hoop The Scene

1979

In september besluit De Jonge een punt te zetten achter Neerlands Hoop, uit angst voor herhaling. Vermeulen gaat door met het maken van muziektheater met De Toekomst, De Jonge richt zich op het schrijven van one-man shows. Zijn vrouw Hella (dochter van tekstdichter Eli Asser) is vanaf het begin van Freeks solocarrière voor een belangrijk deel verantwoordelijk voor het decor, licht en kostuums.

Bram Vermeulen Eli Asser

1980

De Jonge presenteert zijn eerste one-manshow De Komiek. Begin jaren tachtig maakt hij met regisseur Jos Stelling de film De Illusionist, daarna maakt hij nog de film De Komediant.

1981

De Jonge gaat met zijn tweede show De Tragiek door het land. Hij weigert een Edison die hij krijgt toegekend voor de LP met de audioregistratie van De Komiek.

1982

De Mars is de naam van zijn derde show, aan het einde van het jaar doet De Jonge zijn eerste oudejaarsconference. De conference blijkt een succes. Het album met de registratie van de show wordt het eerste van De Jonge dat de hitlijsten bereikt. Ook de LP-versie van De Mars gaat hierdoor goed verkopen.

1983

De vierde show heet De Mythe. De opname hiervan bereikt wederom de albumlijsten. Samen met Kees van Kooten en Wim de Bie organiseert De Jonge Het Gebaar, een benefiet voor Amnesty International in Carré.

Koot en Bie

1984

Na vier succesvolle theatertournees achter de rug te hebben, keert De Jonge even terug naar het muziektheater. Samen met het Willem Breuker Kollektief maakt hij een programma met de titel Stroman en Trawanten. In zijn latere shows vervult muziek slechts een achtergrondrol. Hoewel hij zal samenwerken met muzikanten als Leo Cuypers, Wannes van der Velde, Clous van Mechelen en Henny Vrienten, treedt de muziek pas weer op de voorgrond vanaf de samenwerking met de Nits in 1995. Wel zal hij een aantal keer teruggrijpen op de liedjes uit de Neerlands Hoop-periode. Aan het einde van 1984 verzorgt De Jonge weer de oudejaarsconference.

Clous van Mechelen Henny Vrienten Nits Willem Breuker Kollektief

1985 - 1994

De Jonge trekt de theaters langs met succesvolle soloprogramma's: De Bedevaart (1985), Het Damestasje (1986), De Pretentie (1988), De Ontlading (1989), De Volgende (1990), De Estafette (1991) en De Tol (1994).
In 1989 verschijnt een compilatie van zijn werk met de titel Alleen.

1995

De Jonge gaat een samenwerkingsverband aan met de Nits. Onder de naam Frits gaan ze met de show Dankzij De Dijken langs de theaters. Het titelnummer, een vrije vertaling van het Nits-nummer In The Dutch Mountains, wordt een bescheiden hitje. De Jonge verzorgt tevens het openingsprogramma van het Boekenbal. Ook wordt hij in Vrij Nederland door zijn collega's uitgeroepen tot de beste in zijn vak. Op 31 december doet hij weer een oudejaarsconference.

Frits (1) Nits

1997

De Jonge staat inmiddels dertig jaar op het toneel. Met het theaterprogramma Gemeen Goed viert hij zijn jubileum. Het blijkt inderdaad een feestje; de van hem zo bekende sombere ondertoon is voor de gelegenheid verdwenen en heeft plaats gemaakt voor (goede) onderbroekenlol. In dit programma is ook een belangrijke rol weggelegd voor Robert-Jan Stips, voormalig toetsenist van de Nits. Het gelijknamige album is aanvankelijk nauwelijks een succes. Maar als radiopresentator Jack Spijkerman (VARA Radio 3) in juli fanatiek het nummer Leven Na De Dood begint te draaien (het resulteert zelfs in een nummer 1-hit) wordt het album alsnog een succes. Er wordt nog een single uitgebracht: Heer Heb Meelij (Met De Belgen).

Robert Jan Stips

1998

Er verschijnt een nieuw album met de titel Rapsodia. Het album en de singles hebben aanzienlijk minder succes dan hun voorgangers. Freek ontvangt wel een Gouden Harp van Conamus.

1999

Tijdens een groot gedeelte van 1998 en heel 1999 houdt De Jonge zich bezig met het maken van een tiental korte TV-programma's voor de VPRO, getiteld De Grens. Samen vormen deze programma's een oudejaarsconference naar het nieuwe millennium. Als protest tegen de aanvallen van NAVO op stellingen in Servië en Kosovo organiseert De Jonge samen met Herman van Veen op maandag 12 april een benefiet-avond in Carré. Het nummer Staakt Makkers Staakt, dat ze samen zingen, wordt uitgebracht op single en blijft steken in de tipparade.

Herman van Veen

2000

Het gehele oeuvre van Freek de Jonge verschijnt op DVD. Eind oktober stopt De Jonge vroegtijdig met zijn dagelijkse column in dagblad Het Parool. Het gerucht gaat dat hij dit doet vanwege bedreigingen naar aanleiding van een column over de begrafenis van een doodgeschoten topcrimineel. Het Parool zegt echter dat De Jonge tijd nodig heeft om zich voor te bereiden op zijn oudejaarsconference De Gillende Keukenmeid.

2001

Het Laatste Oordeel is de titel van de oudejaarsconference 2001.

2002

Freek de Jonge geeft vanaf augustus een serie muziekvoorstellingen met het Metropole Orkest. Het is voor het eerst dat de cabaretier een avondvullend programma met een groot orkest (75 muzikanten) doet. De voorstelling heeft als titel Parlando en gaat van start in Carré te Amsterdam.

Metropole Orkest

2003

Direct na de bekendmaking van de datum voor de nieuwe verkiezingen (22 januari) ruilt Freek de Jonge zijn geplande Nieuwjaarsconference De Bedreiging in voor de 'verkiezingsconference' De Stemming. De VPRO verzorgt een liveregistratie van deze conference op de vooravond van de verkiezingen. Van 19 september tot en met 31 december staat De Jonge in de theaters met het autobiografisch getinte programma De Kneep. Gitarist Cok van Vuuren (Fay Lovsky) is al een jaar een van zijn vaste muzikale begeleiders.

Fay Lovsky

2004

De cabaretier speelt aan het begin van het jaar de clown tijdens de laatste voorstelling van het Wereldkerstcircus in theater Carré. Op 23 januari opent Freek de Jonge de collectie Straatliederen In Het Geheugen van Nederland, waarmee een omvangrijke collectie van 15.000 volks- en straatliederen digitaal toegankelijk wordt gemaakt bij het digitaliseringprogramma van de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag. Naar aanleiding van de collectie verschijnt de compilatie De Kist Van Pierlala met 24 straatliederen. De Jonge zingt daarop de liedjes Pierlala, Daar Komen De Schutters en Wilhelmus/Prinsenmars. Samen met het trio Ocobar maakt De Jonge ter gelegenheid van het Europees Kampioenschap Voetbal de single Daar Komen De Schutters. Freek de Jonge viert zijn zestigste verjaardag met veertien verschillende theatershows binnen veertien weken. Het project heet De Vergrijzing. Elke laatste show van de veertien optredens wordt uitgezonden door de VPRO. In het kader van De Vergrijzing speelt De Jonge in oktober de voorstelling Hunebedrock waarin de cabaretier terugblikt op het ontstaan en de wording van de pop- en bluescultuur in Drenthe. Naast vaste toetsenist Robert Jan Stips, zijn gitarist Cok van Vuuren en Skik-zanger Daniël Lohues dit keer de speciale gasten.

Ocobar Skik

2005

Freek de Jonge is een van de vocalisten op Als Je Iets Kan Doen, een benefiet-single voor de slachtoffers van de zeebeving in Zuidoost-Azië. De Annie M.G. Schmidt-prijs voor het mooiste theaterlied van 2004 gaat naar Vergeet Mij Niet, geschreven en gezongen door Freek de Jonge op muziek van Robert Jan Stips. De bundel Leven Na De Dood En Alle Andere Liedjes verzamelt ongeveer 250 liedteksten van Freek de Jonge, vanaf Neerlands Hoop tot zijn meest recente nummers. De grote shows De Komiek, De Tragiek, De Mars, De Mythe, De Bedevaart, De Pretentie, De Goeroe & De Dissident, De Volgende, Losse Nummers en De Tol worden uitgegeven in een speciale box van 10 dvd's. Alle 15 afleveringen van de theatermarathon De Vergrijzing komen uit op dvd, aangevuld met interviews van Matthijs van Nieuwkerk met Freek en Hella de Jonge en ook als extra een aantal van de liedjes door Freek de Jonge na afloop van de voorstellingen in het theater, begeleid door Robert Jan Stips. De zomerse single Lach Om Het Leven is een samenwerking met de groep Ocobar. Onder de titel Cordon Sanitaire gaat Freek de Jonge in het najaar op een tiendaagse tournee door België. In oktober en november staat Freek de Jonge drie keer op de planken met de Amerikaanse singer-songwriter David Olney. Hun programma ontstaat grotendeels op het podium. De Jonge voelt zich vooral aangetrokken door het religieuze aspect in het werk van Olney en noemt diens Jerusalem Tomorrow een van de beste liedjes ooit geschreven. Vanaf 28 oktober is de cabaretier tien weken lang elke vrijdagavond bij de VPRO te zien met het programma (Freek) Kortgehouden. Voor dit 25 minuten durende programma wordt De Jonge achter de schermen bijgestaan door jonge programmamakers en vormgevers. Elke aflevering is opgebouwd uit een aantal korte items, steeds anders van opzet en onderwerp en in de vorm van conferences, columns, liedjes, animaties, sketches en telefoongesprekken. De aflevering van 16 december bevat een videoclip bij het nummer Overleven Is De Kunst samen met Brainpower. (Freek) Kortgehouden verschijnt in het voorjaar van 2006 op dvd. In de december doet Freek de Jonge definitief de deur dicht van het Nieuwe de la Mar Theater in Amsterdam met het programma Freek Doet De Deur Dicht. Tijdens een congres van het Genootschap Onze Taal op 12 november in Utrecht ontvangt de cabaretier de Groenman-taalprijs. De jury typeert De Jonge als een taalvirtuoos en omschrijft zijn taalgebruik als helder, ontroerend, kolderiek en eenvoudig. Hij wordt een vertegenwoordiger van een traditie genoemd die echt Nederlands is: de prekende retoriek van de dominee.

Brainpower Ocobar

2006

In februari verschijnt bij uitgeverij Balans de autobiografie Los Van De Wereld van Hella de Jonge. Freek de Jonge wijdt het verbouwde Oude Luxor Theater in Rotterdam opnieuw in met optredens van 19 tot en met 22 maart. Vooruitlopend op de verkiezingen voor de Tweede Kamer maakt Freek de Jonge voor de VPRO de televisieserie Stemmingmakerij en gaat de cabaretier opnieuw op tournee met een speciale verkiezingsconference. De Stemming 2006 begint op 30 september in Culemborg en eindigt op 21 november, aan de vooravond van de verkiezingen, in Breda. Die laatste voorstelling wordt rechtstreeks uitgezonden op televisie. 30 november start in Franeker een korte tournee van Freek en Hella de Jonge langs een aantal Nederlandse theaters om voor te lezen uit Los Van De Wereld en de gebundelde theaterteksten in De Toeschouwer. Tijdens het programma wordt ook gezongen, begeleid door onder meer violiste Emmy Verhey en vaste musici Cok van Vuuren en Bart de Ruiter. Op tweede kerstdag zendt de IKON op Nederland 2 een kerkdienst uit waarin Freek de Jonge voorgaat. De preek van De Jonge heeft als thema 'Wat is ons nog heilig?'. De muziek tijdens de dienst is geschreven door Robert-Jan Stips en cabaretier Herman Finkers levert een bijdrage.

Herman Finkers

2007

Vanaf eind februari tot begin mei is cabaretier in het theater te zien met de voorstelling De Toeschouwer. Het gelijknamige boek vormt de basis van de tournee. Hij wordt begeleid door Emmy Verhey (viool), Hella de Jonge (viool), Robert Jan Stips (toetsen), Cok van Vuuren (gitaar), Leon Klaasse (slagwerk) en Bart Wijtman (bas). Begin maart worden de 101 mooiste liedjes van Freek de Jonge gebundeld in het boek Wees Niet Bang. Freek en Hella de Jonge hebben in september een gezamenlijke expositie in De Meerse te Hoofddorp. Naast kleurige mozaïektableaus bevat de expositie beelden van Hella de Jonge en foto's van decors van de voorstellingenserie De Vergrijzing uit 2005. Wegens het succes van De Toeschouwer worden in oktober vijftien extra voorstellingen gepland met ditmaal Ebred Reijnen of Ernö Olah op viool. Op 16 oktober is er een speciale, extra muzikale voorstelling van De Toeschouwer in het Muziekgebouw aan 't IJ in Amsterdam met aanvullende bijdragen van de Nits en Ocobar. De Toehoorder verschijnt in het najaar op dubbel-cd. In november en december staat De Jonge in het Compagnietheater te Amsterdam met de cabareteske monoloog De Laatste Lach.

Ernö Olah Leon Klaasse

2008

Wegens groot succes speelt Freek de Jonge in maart extra voorstellingen van De Laatste Lach in het Compagnietheater te Amsterdam. De cabaretier krijgt in november de VSCD Oeuvreprijs, de prijs voor een prominente Nederlandse podiumkunstenaar. 'Inhoudelijk getuigt het hele oeuvre van Freek de Jonge van een liefdevol geformuleerd sociaal en maatschappelijk engagement, dat voortdurend veel verder reikt dan de waan van de dag', aldus het bestuur van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties. In zijn eerste sportconference De Limiet gaat Freek de Jonge op zoek naar grenzen, 'die van hemzelf, die van het menselijk lichaam maar vooral die van de geest'. In december vinden in het Compagnietheater ook enkele speciale muzikale voorstellingen van De Limiet plaats. Dick Matena, bekend van zijn 'verstrippingen' van De Avonden van Gerard Reve en Kort Amerikaans van Jan Wolkers, bewerkt Freek de Jonge's show De Komiek uit 1980 integraal tot strip.

2009

In het eenmalig uitgevoerde programma In Het Eerste Uur kijkt Freek de Jonge op 20 juni in de Stadsschouwburg Haarlem terug op zijn tijd met Neerlands Hoop. Het is op die datum precies 40 jaar geleden dat de cabaretier samen met Bram Vermeulen op dezelfde plek zijn professionele theaterdebuut maakte met het programma Neerlands Hoop in Bange Dagen. De opbrengst van de voorstelling gaat naar de Freek en Hella de Jonge Stichting ten bate van de aanschaf van muziekinstrumenten voor hulpbehoevende muzikanten. Op 25 juni start in het Instituut Voor Beeld & Geluid te Hilversum de expositie Kijk! Dat Is Freek. In het najaar verschijnt een boek gewijd aan het oeuvre van Freek de Jonge. Hij regisseert het programma Tot Zoens waarmee Bart Chabot, Remco Campert en Jan Mulder vanaf het najaar mee op tournee gaan. November en december staan in het teken van de Nieuwjaarsconference Volendam. Dit programma is het sluitstuk van de vierdelige televisieserie Freek's Nederland die De Jonge maakt over de culturele ontwikkelingen in de plaatsen van zijn jeugd. Na een theatertournee in november staat de voorstelling in december in het Compagnietheater te Amsterdam. Een registratie wordt door de VPRO uitgezonden op 1 januari 2010.

Bart Chabot

2010

Het album Van A Naar Z (maart) is het eerste studioalbum van Freek de Jonge na Ik Ben Volmaakt Gelukkig van Neerlands Hoop uit 1978. De opnames stammen uit februari en december 2009 en zijn gemaakt in de studio van Frans Hagenaars. Enkele liedjes zijn door De Jonge geschreven samen met Neil Innes (bekend van onder meer Monty Python en The Rutles). Verdere muzikale bijdragen zijn van JW Roy, Boudewijn de Groot, Robert Jan Stips en de band Ocobar van Cok van Vuuren. Na de cd-presentatie in Westwoud op 29 februari en de première in Theater Carré op 16 maart, volgt tot en met mei een tournee door Nederland en België. Net als in 2003 en 2006 verzorgt Freek de Jonge aan de vooravond van de Tweede-Kamerverkiezingen, en aansluitend aan het lijsttrekkersdebat, een rechtstreeks uitgezonden verkiezingsconference. De titel is De Stemming 3. In de vijf kwartier durende (nieuw)jaarsconference Het Verlossende Woord spreekt De Jonge in november en december het verlossende woord over het aanstaande nieuwe jaar. De cabaretier is initiatiefnemer van de manifestatie Leve de Kunst - Stop Culturele Kaalslag, in samenwerking met FNV KIEM georganiseerd op maandag 22 november in de Heineken Music Hall als protest tegen de voorgenomen drastische cultuurbezuinigingen van het kabinet-Rutte.

Boudewijn de Groot Frans Hagenaars JW Roy Ocobar

2011

Vanaf april gaat de cabaretier op tournee met Neven, een avondvullende conference over twee neven van Freek de Jonge, de ene geadopteerd, de andere een bloedverwant. Hun gedeelde geschiedenis levert een verhaal op vol opmerkelijke overeenkomsten met de tijd van nu. In het 640 pagina’s dikke boek Kijk! Dat Is Freek beschrijft cabarethistoricus Frank Verhallen het volledige oeuvre van Freek de Jonge, inclusief bijdragen van journalisten Bart Jungmann en Ad van Liempt.

2012

Naar aanleiding van het verschijnen van Spring, het tweede boek van Hella de Jonge, maken Hella en Freek de Jonge in de maanden april, mei en juni een kleine tournee door het land. Op deze intieme literaire avonden leest zij voor en wordt ze door haar man geïnterviewd over haar drijfveren. Het programma wordt afgewisseld met liedjes door Freek de Jonge. Op 11 september stemmen 1,2 miljoen mensen af op Miereneuken, de vierde verkiezingsconference van De Jonge op televisie. De cabaretier neemt op 19 november in de Rotterdamse Schouwburg de Marie Kleine-Gartman Pen over van de Vlaamse schrijver en filosoof Pieter de Buysser. Met de Marie Kleine-Gartman Pen stelt het Nederlands Toneelverbond jaarlijks een theaterbeschouwer of kunstenaar in staat om zijn of haar gedroomde theateressay te schrijven. Aan de prijs is een bedrag van 1500 euro verbonden. De Jonge sluit het jaar af met de kerstvertelling Circus Kribbe. De tournee eindigt in het DeLaMar Theater, Amsterdam waar in de laatste weken van december negen optredens staan gepland. ‘Circus Kribbe is literair nadenkcabaret van een meesterverteller,’ schrijft Het Parool in een recensie. ‘Net als in zijn vorige programma vervlecht De Jonge zijn eigen jeugd en leven virtuoos met de veranderende maatschappelijke realiteit. Hoewel Circus Kribbe lichtvoetiger overkomt, is het een nóg ambitieuzer project, waarmee De Jonge het hele universum lijkt te willen duiden.’

2013

Freek de Jonge neemt met producer Frans Hagenaars in twee sessies van een week het album Zonde op, onder meer in zijn eigen huiskamer in Muiderberg. Hij schrijft voor alle nummers tekst en muziek, in samenwerking met bassist Reyer Zwart. Op de plaat wordt meegewerkt door Martin Fondse (arrangeur/toetsenist), Bertolf Lentink (gitaar), Jeroen Kleijn (drums/percussie) en de Amerikaanse muzikant Van Dyke Parks. Op 18 april wordt Zonde gepresenteerd in het DeLaMar Theater in Amsterdam, gevolgd door een korte tournee met band door Nederland en België.

Bertolf Frans Hagenaars Martin Fondse Reyer Zwart

2014

Op 7 april 2014 is in het DeLaMar Theater een ode aan de cabaretier n.a.v. zijn 70e verjaardag. Acda en de Munnik, Brigitte Kaandorp, Liesbeth List en anderen vertolken zijn werk. De Jonge kondigt aan in zijn nieuwe theatershow een hommage aan Bram Vermeulen te brengen. Na deze aankondiging komt er al snel felle kritiek en wordt hij beschuldigt van 'lijkenpikkerij'. In juli laat De Jonge op zijn website weten dat hij ’door omstandigheden van persoonlijke aard’ heeft besloten af te zien van de theatershow.

Acda en De Munnik Brigitte Kaandorp Liesbeth List

2015

In september doet hij drie reünie-optredens met de Nits als gelegenheidsformatie Frits.

Frits (1)

Foto's Freek de Jonge

Audio/Video Freek de Jonge

Video Freek de Jonge