TIELMAN SUSATO

Tielman Susato

Susato komt de eer toe de eerste muziekdrukken in de Nederlanden verzorgd te hebben. Als voorstander van het gebruik van het Nederlands riep hij op om op Nederlandse teksten te componeren en niet alleen op Franse, Italiaanse of Latijnse. Zo hebben we aan deze pionier een belangrijke verzameling wereldlijke en ...
Volledige biografie...

Instrumenten

componist

Biografie Tielman Susato

Susato komt de eer toe de eerste muziekdrukken in de Nederlanden verzorgd te hebben. Als voorstander van het gebruik van het Nederlands riep hij op om op Nederlandse teksten te componeren en niet alleen op Franse, Italiaanse of Latijnse. Zo hebben we aan deze pionier een belangrijke verzameling wereldlijke en geestelijke Nederlandstalige liederen en dansmelodieën te danken, vervat in elf 'musyck boexkens'. Hij heeft, evenals zijn Vlaamse vakbroeders Pierre Phalèse en Christoffel Plantijn, vele verzamelbundels van vooral Zuid-Nederlandse componisten uitgegeven, maar ook drukken die aan één enkele componist, zoals Susato zelf, zijn gewijd. Ook anthologieën van Franse chansons en Latijnse motetten rolden er van de pers.

1510

Van Susato zijn noch geboorte- en sterfdatum, noch geboortestad en plaats van overlijden exact bekend. De naam Susato zou een gelatiniseerde versie van Soest zijn, een plaatsje in het Westduitse Westfalen in de buurt van Keulen.

1529

Susato wordt vermeld als kalligraaf bij de Onze-Lieve-Vrouwe Broederschap te Antwerpen.

1531

Susato treedt als bespeler van verschillende blaasinstrumenten toe tot het gezelschap stadsspeellieden, waar hij tot 1549 deel van uitmaakt.

1541

Susato gaat samenwerken met de Antwerpse drukkers Ter Bruggen en Vissenaken. Onder de naam van de laatste komt Antwerpens eerste muziekboek uit.

1542

Susato ontvangt een subsidie van de stad Antwerpen voor het opzetten van een drukkerij, de eerste in die stad.

1543

Na een ingewikkelde rechtsprocedure wordt Susato enige eigenaar van de muziekdrukkerij, die hij 'Den Cromhoorn' noemt en hij verkrijgt van stadswege het drukkersrecht. In zijn bedrijf heeft hij twee verschillende notentypen tot zijn beschikking.

1549

Susato wordt ontslagen als stadsspeelman wegens politieke onenigheid.

1551

Susato drukt 'Het ierste-' en 'Het tweetste musyck boexken' met Nederlandstalige polyfone liederen "om te zingen of te spelen". Het zijn de eerste in hun soort, belangrijke documenten voor het Nederlandse muzikale erfgoed. In datzelfde jaar verschijnt een derde bundel met door Susato gearrangeerde 'Allerhande danserye'; Susato prijst het aan met de mededeling dat "daer inne begrepen syn alderhande danserye". Deze muziek is waarschijnlijk voor amateurs bedoeld.

1555

Susato geeft 'Opus I' van Lassus uit.

1556

Susato brengt de 'Souterliedekens' van Clemens non Papa in druk ('Musyck boexkens' 4-7).

1561 - 1570

De 'Souterliedekens' van Clemens' leerling Gherardus Mes worden door Susato gedrukt ('Musyck boexskens' 8-11). Susato's zoon Jacob neemt het bedrijf over. Susato verhuist naar Alkmaar. In deze jaren zestig wordt Susato benoemd tot bode bij het Zweedse hof. De inventaris van Susato's drukkerij wordt in 1565 verkocht aan drukker Christopher Plantijn. Susato is in 1570 of in Zweden of in de Nederlanden gestorven.

Foto's Tielman Susato

Audio/Video Tielman Susato